ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်- ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အကြမ်းဖက်ဝါဒနှင့် ၎င်း၏နောင်တမရသော ဝန်ခံခြင်းများ

ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာလာသည်နှင့်အမျှ စာအုပ်များ၊ နိုင်ငံရေးဝန်ခံချက်များနှင့် စစ်ရေးထုတ်ပြန်ချက်များမှ အထောက်အထားများ တိုးပွားလာကာ ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများတွင် ပါကစ္စတန်၏ နက်နဲပြီး စဉ်ဆက်မပြတ်ပါဝင်ပတ်သက်နေမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ၎င်း၏စစ်တပ်နှင့် ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများ ဦးဆောင်သည့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသည် အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယကို ဆန့်ကျင်သည့် မဟာဗျူဟာ ပန်းတိုင်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အစွန်းရောက်အုပ်စုများကို စနစ်တကျ ပြုစုပျိုးထောင်ပေးခဲ့သည်။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ၊ ပါကစ္စတန်၏ အရပ်ဘက်နှင့် စစ်ဘက်အရာရှိများက တိုက်ရိုက်ဝန်ခံ ချက်များသည် ဤဆက်စပ်မှုကို ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြသည်။ ဤသုတေသနမှတ်စုသည် ထင်ရှားသောစာအုပ်များနှင့် ဝန်ခံချက်များမှ အရေးကြီးသော အထောက်အထားများကို စုစည်းထားပြီး ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှုမြင်သုံးသပ်ထားသည်။

ဝန်ခံခြင်းနှင့် ထုတ်ဖော်ချက်များ- ပါကစ္စတန်ခေါင်းဆောင်မှု၏ကိုယ်တိုင်ဝန်ခံမှုများ

နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်မှု ဝန်ခံချက်များ

Khawaja Muhammad Asif (၂၀၂၅) – ရှားပါးသောရိုးသားမှုရှိသည့်အခိုက်အတန့်တွင် ပါကစ္စတန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်းက ပါကစ္စတန်သည် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို နှစ် 30 ကြာ ထောက်ခံခဲ့ပြီး ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ ကျင့်ဝတ်နှင့်မညီသည့်မကာင်းတဲ့အလုပ်များကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။ “ဗြိတိန်အပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံတွေအတွက် ဒီကျင့်ဝတ်နှင့်မညီသည့်မကာင်းတဲ့အလုပ်တွေကို ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်အတွက် ဆယ်စုနှစ် သုံးစုလောက် လုပ်ခဲ့တယ်။ အဲဒါက အမှားတစ်ခုဖြစ်ပြီး အဲဒါအတွက် ကျွန်တော်တို့ နစ်နာခဲ့ရတယ်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံကို ဆန့်ကျင်တဲ့စစ်ပွဲနဲ့ ၉/၁၁ နောက်ပိုင်းစစ်ပွဲတွေမှာ မပါဝင်ခဲ့ဘူးဆိုရင်၊ ပါကစ္စတန်ရဲ့ မှတ်တမ်းက စွပ်စွဲဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။”

Najam Sethi (၂၀၂၅) – ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ပန်ဂျပ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းနှင့် အကြီးတန်း သတင်းထောက် Najam Sethi သည် 26/11 Mumbai Taj တိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါကစ္စတန် ပါဝင်ပတ်သက်ကြောင်း လူသိရှင်ကြား ဝန်ခံခဲ့သည်။ “မွမ်ဘိုင်းတိုက်ခိုက်မှုကို ပါကစ္စတန်အခြေစိုက် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုက လုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

Pervez Musharraf (၂၀၂၁) – ကက်ရှ်မီးယားတွင် “proxy war” ဆင်နွှဲရန် ပါကစ္စတန်က Lashkar-e-Taiba (LeT) စစ်ဆင်ရေးဆောင်ရွက်သူများကို လေ့ကျင့်ပေးထားကြောင်း ပါကစ္စတန်သမ္မတဟောင်းက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ကက်ရှ်မီးယားတွင် လွတ်လပ်မှုအတွက်တိုက်ပွဲ စတင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် Lashkar-e-Taiba နှင့် အခြားအဖွဲ့အစည်း (၁၁) သို့မဟုတ် (၁၂)ဖွဲ့ တို့ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ ကက်ရှ်မီးယားတွင် တိုက်ပွဲများ ဆင်နွှဲနေချိန်တွင် ၎င်းတို့ကို ထောက်ပံ့ပြီး လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခဲ့သည်။

Imran Khan (2019) – သူ၏အမေရိကန်ခရီးစဉ်အတွင်း ၀န်ခံချက်တစ်ခုတွင် ပါကစ္စတန်စစ်တပ်နှင့် ISI တို့သည် အယ်လ်ကေးဒါးနှင့် ဂျီဟတ်ဝါဒီအဖွဲ့များကို အမှန်တကယ် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြောင်း ပါကစ္စတန်၏ ထိုအချိန်က ၀န်ကြီးချုပ်က ကြေညာခဲ့သည်။ “ပါကစ္စတန်နဲ့ အယ်လ်ကေးဒါးတို့ကြား ချိတ်ဆက်မှုတွေ အမြဲရှိတယ်… သူတို့ လေ့ကျင့်ပေးတဲ့အတွက် ချိတ်ဆက်မှုတွေ ရှိတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။ ပါကစ္စတန်တွင် “အကြမ်းဖက်သမား ၃၀,၀၀၀ မှ ၄၀,၀၀၀” ရှိနေသေးကြောင်း အံ့အားသင့်စွာ အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ ပါကစ္စတန်အခြေစိုက် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များသည် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ရာတွင်လည်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန်၏ အနောက် အိမ်နီးချင်းနှင့် ဆက်ဆံရေးကို တင်းမာစေသည်ဟုလည်း Imran Khan က ဝန်ခံခဲ့သည်။ “ပါကစ္စတန်ကနေ လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေကြောင့် အီရန်ဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ခံစားနေရတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိပါတယ်။

Nawaz Sharif (2018) – ပါကစ္စတန်၏ ၀န်ကြီးချုပ်ဟောင်း Nawaz Sharif သည် နိုင်ငံအတွင်း အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ လှုပ်ရှားနေကြောင်း လူသိရှင်ကြား အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ Sharif က “ပါကစ္စတန်မှာ စစ်သွေးကြွအဖွဲ့အစည်းတွေ လှုပ်ရှားနေကြတယ်။ သူတို့ဟာ နယ်စပ်ကိုဖြတ်ပြီး မွမ်ဘိုင်းမှာရှိတဲ့ လူပေါင်း ၁၅၀ ကျော်ကို အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတော်ကမဟုတ်တဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေဖြစ်လို့ သူတို့ကိုခွင့်ပြုသင့်ရဲ့လား ရှင်းပြပါအုံး၊ ဘာကြောင့်တရားစီရင်မှုကို အပြီးသတ်မလုပ်နိုင်သေးတာလဲ။

သူတို့ကို ပြည်နယ်မဟုတ်တဲ့ သရုပ်ဆောင်တွေခေါ်၊ သူတို့ နယ်စပ်ကိုဖြတ်ပြီး မွမ်ဘိုင်းမှာ လူပေါင်း ၁၅၀ ကျော်ကို သတ်ခွင့်ပြုသင့်လား။ ငါ့ကို ရှင်းပြပါ။ ဘာကြောင့် ဒီအမှု မပြီးနိုင်တာလဲ။”

Asif Ali Zardari (2009)- ပါကစ္စတန်သမ္မတဟောင်း Asif Ali Zardari သည် ယခင်ပါကစ္စတန်အစိုးရများက နည်းဗျူဟာဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက်များအောင်မြင်ရန် မူဝါဒတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် အကြမ်းဖက်သမားများကို တမင်ဖန်တီး ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့ကြောင်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။ “စစ်သွေးကြွများနှင့် အစွန်းရောက်များသည် နိုင်ငံတော်အခင်းအကျင်းတွင် ပေါ်ထွက်လာပြီး အရပ်ဘက်ဗျူရိုကရေစီအား ပျော့ညံ့၍ ဆုတ်ယုတ်သွားခြင်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ ရေတိုနည်းဗျူဟာဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက်များပြည့်မီစေရန် မူဝါဒအဖြစ် တမင်ဖန်တီးကာ ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။” Zardari က “ယနေ့အကြမ်းဖက်သမားများသည် 9/11 ဖြစ်ပွားသည်အထိမနှစ်ကသူရဲကောင်းများဖြစ်ကြပြီး၎င်းတို့သည်ကျွန်ုပ်တို့ကိုလည်းခြောက်ခြားစေသည်” ဟုထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ဘက်နှင့် ထောက်လှမ်းရေးဝန်ခံချက်များ

Major General Asif Ghafoor (2019)- ISPR အကြီးအကဲအဖြစ်၊ Ghafoor သည် ပါကစ္စတန်အတွင်း အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ ရှိနေကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး အစွန်းရောက်ဝါဒကို တားဆီးရန် ပျက်ကွက်မှုအတွက် ယခင်အစိုးရများကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။ အစ္စလမ်မာဘတ်သည် ယခုအချိန်အထိ ဆုံးရှုံးမှုများကို ကြုံတွေ့ နေရသောကြောင့် အကြမ်းဖက်မှုကို တိုက်ဖျက်ရန် “အများကြီး” လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း နှင့် အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ် ဟု၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

General Qamar Javed Bajwa (2018) – ထို့နောက် ပါကစ္စတန်စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Qamar Javed Bajwa က သူ၏မိန့်ခွန်းတွင်ပွင့်လင်းစွာပြောကြားခဲ့သည်မှာ “ပါကစ္စတန်အစိုးရ၊ ၎င်း၏လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များနှင့် ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (ISI) နှင့်ပတ်သက်ပြီး အကြမ်းဖက်သမားများသည် အကောင်းနှင့် အဆိုးဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည်။” ပါကစ္စတန်သည် ဖိနှိပ်သည်ဟု ယူဆသော နိုင်ငံများကို ဆန့်ကျင်သည့် “ကောင်းသော” အကြမ်းဖက်သမားများကို ထောက်ခံကြောင်း နှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသည်ပင်လျှင် “မကောင်း” သူတွေရဲ့ သားကောင်အဖြစ် ပုံဖော်ခံရကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြထားသည်။

ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Michael Mullen (2008) – ထိုအချိန်က အမေရိကန် ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များ ဥက္ကဋ္ဌက ပါကစ္စတန်စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်ပိုင်းက 26/11 Mumbai တိုက်ခိုက်သူများသည် Lashkar-e-Taiba အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်ကြောင်းကို ၀န်ခံကြောင်း အိန္ဒိယသို့ အတည်ပြုခဲ့သည်။

နိုင်ငံခြားရေးရုံးနှင့် အခြားအရာရှိများ

နိုင်ငံခြားရေးရုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Mumtaz Zehra Baloch (2023)- ဗြိတိန်နှင့် အခြားနိုင်ငံများတွင် ခိုလှုံခွင့်တောင်းသော နိုင်ငံရေး အတိုက်အခံအချို့သည် ပါကစ္စတန်အတွင်းရှိ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး ထိုအရာများကို နိုင်ငံတော်ကသတိပြုမိကြောင်း နှင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ထောက်ခံမှုကို အရိပ်အမြွက်ဖော်ပြခဲ့သည်။

Fawad Chaudhry (2020) – ထို့နောက် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီး Fawad Chaudhry သည် 2019 ခုနှစ်တွင် Jammu နှင့် Kashmir ၌ Pulwama အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုအတွက် ပါကစ္စတန်တွင် တာဝန်ရှိကြောင်း ပါလီမန်တွင် ဝန်ခံခဲ့ပြီး CRPF ဝန်ထမ်း 40 ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံစစ်ပွဲဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခဖြစ်လုနီးပါအခြေအနေကို ရောက်စေခဲ့သည်။ “Humne Hindustan ko ghus ke maara (ကျွန်ုပ်တို့ အိန္ဒိယကို သူတို့နိုင်ငံမှာ ဝင်တိုက်တယ်။ Pulwama မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အောင်မြင်မှုက Imran Khan ရဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ ဒီနိုင်ငံရဲ့ အောင်မြင်မှုတစ်ခုပါ။ သင်နဲ့ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးက အဲဒီအောင်မြင်မှုရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပဲ” လို့ ဆိုပါတယ်။

Mohammad Sadiq (2009) – ထို့နောက် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးရုံးမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ဖမ်းမိထားသော မွမ်ဘိုင်းအကြမ်းဖက်သမား Ajmal Kasab သည် အမှန်တကယ်ပါကစ္စတန်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး အစ္စလမ်မာဘတ်၏ လပေါင်းများစွာ ငြင်းဆိုမှုများ အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ “အမျိုးသားလုံခြုံရေးအေဂျင်စီတွေရဲ့ ပဏာမစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေလုပ်ပြီးနောက် Ajmal Kasab ဟာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသားဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုထားပါတယ်” ဟု ပါကစ္စတန်နိုင်ငံခြားရေးရုံးမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Mohammad Sadiq က ပြောကြားခဲ့သည်။

Rehman Malik (2009) – ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးအဖြစ် Rehman Malik က “အိန္ဒိယမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ဒီအဖြစ်အပျက်ရဲ့ လျှိုဝှက်ပူးပေါင်းကြံစည်မှု တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဟာ Pakistan မှာ ကြံစည်ခဲ့ပါတယ်။”

Asad Durrani (2015) – အိုစမာဘင်လာဒင်၏တည်နေရာမေးခွန်းနှင့် ပတ်သက်၍ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်းနှင့် ISI စစ်ဦးစီးချုပ် Asad Durrani က “ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာကို အတိအကျ မပြောနိုင်ပေမယ့် … သူတို့ [ISI] က မသိတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် သူတို့လုပ်ခဲ့တာက ပိုဖြစ်နိုင် ချေရှိပါတယ်။” ပါကစ္စတန်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ ISI မှပေးသောတရားဝင်လိုင်းကို သံသယဝင်ခဲ့ပြီး အယ်လ်ကေးဒါးခေါင်းဆောင်၏နေရာကို သူသေဆုံးသည်အထိ မသိရှိခဲ့ကြောင်း၊ ပါကစ္စတန်သည် quid-pro-quo သဘောတူညီချက်ဖြင့်သာ ၎င်း၏တည်နေရာကို အသိဖလှယ်သည်ဟုဆိုသည်။

တိကျသေချာသော အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များမှ ဝန်ခံခြင်းများ

Syed Salahuddin (2011) – ထို့နောက် Hizbul Mujahideen အကြီးအကဲက သူ့အဖွဲ့သည် ပါကစ္စတန်၏ စစ်ရေးထူထောင်မှုမှ အသိပညာနှင့် ပံ့ပိုးမှုအပြည့်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ကြေငြာခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မူဂျာဟီဒင်တွေ သူတို့ဆန္ဒအတိုင်း သွားနိုင် / လာနိုင်တယ်။ စစ်တပ်က ကျွန်တော်တို့ကို တားနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ပြီးတော့ မူဂျာဟီဒင်တွေကို စုဆောင်းပြီး လေ့ကျင့်ပေးတဲ့ ပြည်နယ်မှာ ရာနဲ့ချီတဲ့ လေ့ကျင့်ရေးစခန်းတွေ ရှိတယ်။”

FIA (ဖက်ဒရယ်စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအေဂျင်စီ) အစီရင်ခံစာ (2012)- ပါကစ္စတန်၏ကိုယ်ပိုင် ဖက်ဒရယ် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအေဂျင်စီမှ 26/11 ၏နောက်ကွယ်မှ ကြိုးကိုင်ချယ်လှယ်သူ Zaki-ur-Rehman Lakhvi နှင့် အခြားသော LeT အရာရှိများသည် Muzaffarabad နှင့် Thatta ရှိ လေ့ကျင့်ရေးစခန်းများကို မွန်ဘိုင်းစစ်ဆင်ရေးအတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

နိဂုံး- ပါကစ္စတန်၏ အကြမ်းဖက်ဝါဒ ရှုပ်ထွေးမှု

ပါကစ္စတန်အရာရှိများထံမှ ရံဖန်ရံခါ ၀န်ခံချက်ပေးခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံသည် အကြမ်းဖက်ဝါဒအပေါ် လှေနံနှစ်ဖက်နင်းသည့် ရပ်တည်ချက်ဖြင့် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးစဉ် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍကို ငြင်းဆိုထားသော်လည်း အဆိုပါလုပ်ရပ်များကို ကူညီပေးလျက်ရှိပါသည်။ ဤသုတေသနပြုချက်သည် ပါကစ္စတန်၏ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး လွှမ်းမိုးမှုအတွက် အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ဗျူဟာမြောက်အသုံးပြုခြင်းသည် တောင်အာရှနှင့် အခြားနိုင်ငံများတွင် မတည်မငြိမ် ဖြစ်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးသည်ကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။ ပါကစ္စတန်၏ ခေါင်းဆောင်မှုအတွင်း ကွဲလွဲမှုများသည် အကြမ်းဖက်ဝါဒနှင့် ၎င်း၏အန္တရာယ်ရှိသော ဆက်ဆံရေးကို ဖြတ်တောက်ရန်အတွက် ဆန္ဒမရှိသည့်နိုင်ငံအဖြစ်ပေါ်လွင်စေပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ဝါဒကို ကျောထောက်နောက်ခံပြုသူအဖြစ် ပါကစ္စတန်၏ အဖြစ်မှန်ကို နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအား ရင်ဆိုင်ရန် တွန်းအားပေးလျက်ရှိသည်။